Zastanawiałeś się nad rezygnacją z nawożenia sadu?

Dla nikogo nie jest tajemnicą, że nawożenie sadów należy prowadzić ściśle według zapotrzebowania rosnących i owocujących drzew, a dzięki temu unikniesz zbędnych nakładów na nieuzasadnione stosowanie nawozów. Czy są sytuacje, w których zaleca się zaniechania nawożenia ? Z racjonalnej analizy sytuacji w sadzie, wynika, że w niektórych przypadkach takie zaniechanie może być uzasadnione.

Okazuje się, że nawet w gęsto posadzonych i obficie owocujących sadach może nie być podstaw do wysokich dawek nawozowych. Co gorsze, mogą one nawet wywoływać ujemne skutki w środowisku glebowym oraz prowadzić do pogorszenia jakości produkowanych owoców.

W takim razie z jakimi faktami dotyczącymi nawożenia sadów możemy się zetknąć w praktyce sadowniczej?

Ogólnie przyjmuje się, że w wyniku stosowania nawozów należy spodziewać się wyższego plonu. Im wyższe nawożenie, tym większy wzrost plonu. Otóż wieloletnie doświadczenia nie zawsze potwierdzają tę opinię.

Czy nawożenie może nie skutkować  poprawą wzrostu drzew i wyraźną zwyżką plonu ?

Najszybciej to spostrzeżenie potwierdza się w obserwacjach przeprowadzanych na truskawkach. Co może tutaj być przyczyną takiego zjawiska ?

Otóż podstawowym źródłem zaopatrzenia roślin w składniki pokarmowe jest pobieranie składników mineralnych przez system korzeniowy z gleby. Jeśli w glebie jest ich pod dostatkiem, wówczas dodatkowe nawożenie nie wywiera istotnego wpływu na dostępność składników mineralnych.

Natomiast stosowany w rzędach drzew ugór herbicydowy może sprzyjać lepszemu zaopatrzeniu roślin w azot i potas, gdyż w ugorze herbicydowym drzewa nie konkurują z innymi roślinami o dostępne składniki mineralne. Na glebach żyznych jak mady, czarnoziemy często nie spotykamy się ze zjawiskiem braku azotu, a zwłaszcza w drugiej połowie sezonu wegetacyjnego. Może to przyczyniać się do gorszego wybarwiania owoców oraz przedłużonego wzrostu pędów. W efekcie rośliny mogą mieć gorszą mrozoodporność a nawet słabiej zawiązywać pąki kwiatowe na kolejny sezon (!!!).

Przy nawożeniu azotem obserwowano, że najlepsze efekty uzyskiwano w sytuacji, gdy stosowano niższe dawki np. 60-80 kg N/ha. Dalsze zwiększanie nawożenia powodujące większy wzrost pędów nie przekładało się na wyższy plon, zwłaszcza, gdy odmiany owocowały na krótkopędach.

Przy prowadzeniu młodych sadów w ugorze herbicydowym na żyznych glebach może się okazać, że nienawożone jabłonie, jak również wiśnie będą rosły tak samo jak nawożone azotem. Drzewa w młodym wieku potrzebują dużo azotu,  a ich system korzeniowy znajdzie go w obfitości w pasach pod ugorem herbicydowym. Młode drzewa obfitszego nawożenia azotem będą wymagały w kolejnych latach , gdy ich system korzeniowy będzie rozrastał się pod murawą. Z pewnością potrzeba nawożenia sadu azotem może pojawić się dopiero w starszym wieku, po pełnym przerośnięciu przez korzenie drzew dostępnej masy glebowej.

Czy argumentem przemawiającym za wyższym nawożeniem są wyższe plony uzyskiwane w sadach intensywnych?

Należy zauważyć, że w przypadku wysoko plonujących drzew stosunkowo niewiele składników mineralnych wywozimy wraz z plonem owoców z sadów. Drzewa w tym przypadku pobierają więcej składników mineralnych na wytworzenie liści, kwiatów, zawiązków oraz pędów, jednak składniki zawarte w tych organach powracają po stopniowym rozkładzie materii organicznej w większości z powrotem do gleby.

Tak więc w formie nawozów powinno się wnosić te składniki, których niedobór występuje w glebie. Jeżeli danego składnika jest pod dostatkiem, wówczas potrzeby nawozowe będą zaspokojone i dodatkowe nawożenie takim składnikiem z reguły nie wpłynie na zwyżkę plonu.

Drzewa na podkładkach karłowych bardziej racjonalnie wykorzystują asymilaty oraz składniki mineralne pobierane z gleby. W efekcie drzewa produkują więcej owoców , ale stosunkowo mniej drewna. Wówczas wraz ze wzrostem plonu nie wzrastają tak intensywnie potrzeby nawozowe ani pokarmowe drzew w sadzie.  Także w nasadzeniach zagęszczonych w intensywnych wysokowydajnych sadach  dalsze zwiększanie dawek nawozów również może nie przełożyć się na wyższy plon owoców.

A jeśli nie nawozy to co?